Üçlü Birlik – Baba, Oğul ve Kutsal Ruh olarak tarif edilen Tanrı kavramı nasıl hem bir hem de üç olabiliyor? Hristiyanların bu öğretiye getirdikleri yorum nedir?
Kutsal Kitap, Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un birlik ve eşitliklerini vurgularcasına onları sürekli yanyana tanıtır. Bu sıkı ortaklık, birlik veya kaynaşma içerisine asla birer yaratık olan, ne insan ne de melekler girebilirler. Eski Antlaşma’da her ne kadar üçlü birlik izlerine rastlasak da bu öğreti özellikle Yeni Antlaşma’da daha da belirgin olmuştur (Tek. 1:1.26, 3:26, 11:7, 18:1, 2:16, İş.6:8, Hoş.1:6-7). İsa Mesih ve öğrencilerin konuşmaları sürekli bu üç Tanrısal benlik etrafında dönerdi: “Gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin. Onları Baba ,Oğul ve Kutsal Ruh’ un adıyla vaftiz edin.” ( Mat. 28:19). “Rab İsa Mesih’in lütfu, Tanrı’nın sevgisi ve Kutsal Ruh’ un beraberliği hepinizle birlikte olsun.” (2Kor. 3:14).
“Ruh bir, Rab bir…herkesin Tanrısı ve Babası birdir.” (Ef.4:4-6) . “Çeşitli ruhsal armağanlar vardır ama Ruh birdir. Çeşitli görevler vardır ama Rab birdir. Çeşitli etkinlikler vardır ama … aynı Tanrı ‘dır.” (1K or.12:4-6 bkz. Yu.14:16, Mat.3:16-17, İbr.9:14, 1Pet. 1:1-2, Yah. 20-21). Tanrı’nın bileşik birliğini Doğuş 1:26’da da görmekteyiz:
“Ve Allah dedi: Suretimiz de, benzeyişimizde (çoğul), insan yapalım (çoğul). Ve Allah insanı kendi suretinde yarat tı. ” (tekil).
İlk kilise babalarının da öğretmiş olduğu gibi burada Tanrı, Oğlu İsa Mesih ve Kutsal Ruh’la konuşmaktadır. İsa Mesih de Yuhanna 14:23’te ‘Kim beni severse, sözümü tutar ve Babam onu sever ve BİZ ona GELİP yanında mesken tutarız.’ demekle aynı ifade tarzını kullanmıştır. Şu ayetlerde yine aynı ifadeleri görürüz. Tek. 3:26, 11:7, 18:12, İş. 6:8 ve Yu. 14:16-17, 23. Baba, Oğul ve Kutsal Ruh arasında öyle bir birlik ve kaynaşım var ki, birinin eylemi bir diğerinin eylemi gibi tanıtılmaktadır. Örneğin; evren ve canlıların yaratılışı (Esin.4: 11, İbr.1: 10, Eyb.33:4), sonsuz yaşamın sağlanışı (1Yu.5:11, Yu. 10:28, 6:63), Mesih’in dirilişi (Elçi.2:24, Yu.2:19, 10:17, Rom.8:1).
İnanlılarda konut kurup, ruhsal armağanların dağılımı (Yu.14:16-17.23) ve diriliş (Yu.5: 21, 6:40, Rom. 8:11) gibi birçok olayların gerçekleşmesi aynı anda hem Baba’ya, hem Oğul’a hem de Kutsal Ruh’a atfedilmektedir. Ama bu eylemleri gerçekleştiren gerçekte kimdir? Baba mı, Oğul mu yoksa Kutsal Ruh mu? Bu sorun ancak bu üç şahsın tek bileşik bir Tanrılığı oluşturduğu kabul edilince çözümlenir.
Kutsal Kitap bizlere Rab’bin “bir” olduğunu öğretir. Ama buna rağmen Kutsal Kitap, hem Baba’nın hem Oğul’ un hem de Kutsal Ruh’un Rab olduğunu vurgular (Bkz.İbr.1:10, 2Pet.1:16, 2Kor. 3:16). Ama yine üç Rab değil bir tek Rab vardır. Kutsal Kitap yine Tanrı’nın bir olduğunu söylemektedir, fakat bunun yanında, yine hem Baba’nın hem Oğul’un hem de Kutsal Ruh’un Tanrı olduğunu vurgular, buna rağmen Baba, Oğul ve Kutsal Ruh, birbirlerinden bağımsız, üç allahlar heyeti (triteizm) değil bir ve tek Tanrılıkdır. Bu derin gizi belki şu örnekle biraz açıklığa kavuşturabiliriz.
Üç mum yakarak k1442489_95610342aranlık bir odaya girdiğinizi düşününüz. Karanlık odanın birden aydınlandığını göreceksiniz. Ama odada gerçekte kaç tane ışık oluşacaktır? Birbirinden ayrı üç mum ışığı mı, yoksa üç mumun kaynaşarak oluşturduğu tek bir ışık mı? Şüphesiz, üç mum olmasına rağmen odayı kaplayan ışık tek olacaktır. Bunun gibi Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un oluşturduğu Tanrılık da tek, bileşik bir Tanrılıktır. Yine bu gerçeği tek bir hüviyet veya kimlik taşıyan üç kişiyle de örnekleyebiliriz.
Kutsal Kitap zaten Tanrı’nın birliğinden söz ederken, bu birliğin bileşik bir birlik olduğunu işaret eden özel bir İbranice ifade kullanmaktadır. Bu “Ehad ” terimidir. Mutlak birliği işaret eden kelime ise “yahid”dir. İşte Kutsal Kitap’ta Tanrı’nın birliğinden söz edilirken bu ilk “Ehad” terimi kullanılmaktadır. Tekvin 2:24’te kadın ve erkeğin bir olmasından söz edilirken de aynı terim kullanılmaktadır. Açıktır ki kadın ve erkeğin oluşturduğu birlik bileşik bir birliktir, tek bir kişilik değil. Bunun gibi Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un oluşturduğu birlik de tek, bileşik bir birliktir.
Bunun yanında hemen belirtmeliyiz ki, tarihte Sabelliyanizm olarak bilinip Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un tek ve aynı şahsiyet olduğunu bildiren görüş de Kutsal Kitap’a aykırıdır. Bu görüşe göre Baba Tanrı üç farklı görünümde, üç rol oynayan tek bir varlıktır. O, hem Oğul’dur hem de Kutsal Ruh. Kutsal Kitap her ne kadar bu üç Tanrısal benliğin arasında sıkı ve derin bir birliğin var olduğunu belirtse de, gerçekte bunları birbirleriyle karıştırıp bunların bir ve aynı şahsiyet olduğunu öğretmez (Mat. 28:19, 27:46, Yu.14:12-16).
İsa Mesih, Yuhanna 14:16-17’de ‘ Ben de Baba’dan dileyeceğim ve O, sonsuza dek sizinle birlikte olsun diye size başka bir Yardımcı, Gerçeğin Ruhunu verecek.’ demekle üçlü birlik’teki benlikleri birbiriyle karıştırmamıştır.
Kaynak: KutsalKitap.org - https://kutsalkitap.org/allah/uclu-birlik-teslis-inanci-nedir-2/